جاده در کمین حیات وحش!

ظاهرا برای بی دفاع بودن حیات وحش در ایران به این زودی ها پایانی متصور نیست، حیوانات زبان بسته اگر از تیر تفنگ شکارچیان هم در امان بمانند لاجرم در جاده های بی حفاظ و حصار جنگلی سرنوشتی جز کشته شدن زیر چرخ خودروهای عبوری ندارند. منظره ای که حالا در جاده های جنگلی دیگر عادی و تکراری شده باشد، سالانه تعداد زیادی از گونه های بعضا نادر جانوری در حوادث رانندگی در جاده های عبوری از داخل و یا حاشیه جنگل ها تلف می شوند. حالا دیگر جاده پارک ملی گلستان، قتلگاه حیوانات وحشی شده است. حیواناتی که نسل بعضی از آنها رو به انقراض است. سایر جاده های جنگلی کشور هم وضعیت بهتری از این ندارند. کشته شدن پلنگ در حال انقراض ایرانی در جاده های لرستان اتفاقی دیگر از این دست بود که چند وقت پیش اتفاق افتاد، پلنگ ، روباه، خرس، گربه های وحشی و حتی سگ ها که بیشتر شب ها برای تامین غذا حرکت می کنند، بی خبر از تجاوز انسان ها به محل زندگی شان در هنگام عبور از جاده در مواجهه با نور شدید خودروها، غافلگیر می­شوند و می­ایستند. برخی در برخورد با خودروها، در جا تلف می شوند و برخی دیگر همچون پلنگ ، جسم نیمه جان خود را به وسط جنگل می کشانند و پس از تحمل رنج فراوان تلف می شوند. به روایت آمار سازمان محیط زیست، طی سال 86 تا 93 ، 27 درصد پلنگ های ایران در جاده ها تلف شده اند که 83 درصد آن در جاده پارک ملی گلستان اتفاق افتاده است. تنها در نه ماهه امسال 218 مورد تلف شدن حیوان در جاده پارک ثبت شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 52 درصد افزایش نشان می دهد. لابد اگر ازدید مسولین به موضوع بنگریم اگر گناه را بر گردن رانندگان بی توجه نیندازیم، شاید تقصیر از خود همین حیوانات باشد که نه  تنها حاشیه جاده را برای سکونت خود برگزیده اند بلکه توجهی هم به این همه تابلو و علایم رانندگی نداشته اند؛ طنز تلخی است که محیط زیست و حیات وحش در ایران در زمره فانتزی های مسئولین قرار دارد و کمترین جایی در برنامه ریزی های راهبردی و توسعه پایدار ندارد، لابد از دید برخی بود و نبود چند موجود چهارپا اهمیت آن چنانی برای جامعه و آینده نخواهد داشت، و همین طرز نگاه است، که سبب شده متاسفانه در زمان احداث جاده های جنگلی به تبعات زیست محیطی آن توجه چندانی نشود. در حالی که شاید با کارشناسی دقیق تر بتوان مسیری بهتر را برای جاده پیش بینی نمود. برای جاده های موجود هم اقداماتی همچون نصب گارد ریل، فنس کشی، نصب تابلوهای هشداردهنده بیشتر و افزایش آگاهی رانندگان در خصوص کاهش سرعت و آشنایی با نقاط حادثه خیز انجام شود تا در مقطع کنونی از تلفات بیشتر حیوانات این جنگل جلوگیری شود. اقداماتی که گرچه نیازمند صرف هزینه نسبتا زیادی است اما اگر درک ما نسبت به محیط زیست تغییر یابد و اهمیت آن را در توسعه پایدار و سرمایه گذاری برای آینده باور کنیم مقرون به صرفه باشد.